Дар олами мутамаддин Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун яке аз кишварҳои пешсаф ва фаъоли минтақа ва ҷаҳон бо сиёсати сулҳҷӯёна ва ташаббусҳои созандаи худ зери роҳбарии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ — Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон солҳост, ки дар муттаҳидию пайванди дӯстии халқҳои кишварҳои минтақа ва ҷаҳон нақши калидиву мақоми барҷастаро соҳиб гардидааст.
Басо рамзист, ки вохӯрии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ — Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо Президенти Ҷумҳурии Қирғизистон, муҳтарам Жапаров Садир Нургожоевич ва Президенти Ҷумҳурии Узбекистон, муҳтарам Мирзиёев Шавкат Миромонович дар айёми ҷашни Наврӯзи пуршукӯҳ — намоди бедоршавии табиат, марҳилаи нави гардиши зиндагӣ ва боварӣ ба ояндаи беҳтар сурат гирифт.
Тавре ки Пешвои муаззами миллат таъкид намуданд, “ғояву анъанаҳои тағйирнопазири Наврӯз ҳамчун ҷузъи таркибии таъриху фарҳанги мо аз қаъри қарнҳо моро ба таҳкими сулҳу субот, муносибатҳои дӯстӣ ва ҳамкорӣ водор месозанд. Боиси фарҳамандист, ки мардумони мо ҳамеша барои ҳифзу ғанӣ гардонидани анъанаҳои неки он — бародарӣ, ризоият, ҳамдилӣ саъю талош карда, онҳоро то ба рӯзҳои мо расонидаанд. Ин ҷашн дар тули асрҳои зиёд барои таҳкими ғояҳои олии башардӯстӣ, фазои эҳтироми муштарак ва созгорӣ хизмат менамояд. Кишварҳо ва мардумони моро риштаҳои мустаҳками дӯстии танготанг, накӯҳамсоягӣ ва рушди муштарак ба ҳам мепайванданд. Комилан возеҳ аст, ки имрӯз ҳам талошҳои муштараки мо ба он равона шудаанд, ки ин таҷрибаи созандаи таърихиро пурра ба нафъи наслҳои имрӯзаву оянда истифода барем.
Воқен, рушди ҳамаҷонибаи ҳамкории зичи мурдумону давлатҳои Осиёи Марказӣ, алалхусус Ҷумҳуриҳои Тоҷикистону Қирғизистон ва Узбекистон дар ҳамаи соҳаҳои манфиатҳои муштарак яке аз самтҳои афзалиятноки сиёсати хориҷии Тоҷикистон мебошад.
Маҳз барои ҳамин ҳам натиҷаҳои вохӯриҳои имрӯзаро, таъкид намуданд Пешвои муаззами миллат, ҳамчун пайки таҷдид ва оғози марҳилаи сифатан нав дар муносибатҳои се кишвар медонем.
“Имрӯз мо санади таърихӣ — Аҳднома оид ба нуқтаи пайвастшавии марзҳои давлатии се кишварро ба имзо расонидем. Ҳамин тавр, мо бори дигар қатъиян эълон намудем, ки аз арзишҳои сулҳ ва усулҳои ҳалли ҳамаи масъалаҳои мавҷуда аз роҳи муколама, дар рӯҳияи ҳусни ҳамҷаворӣ, ҳамдигарфаҳмӣ, самимият, эҳтиром ва эътимоди ҳамдигар пуштибонӣ мекунем”.
Баъди ба имзо расонидани созишномаи мазкур Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, рӯйдоди 31-уми мартро бисёр муҳим арзёбӣ намуда, таъкид доштанд, ки «мо ба муносибат бо Қирғизистон ва Узбекистон, ки бар пояи накӯҳамсоягӣ, баробарҳуқуқӣ, эҳтиром ва бо назардошти манфиатҳои ҳамдигар асос ёфтаанд, баҳои баланд медиҳем».
Дар воқеъ то ба чунин сатҳи баланди муносибатҳои ҳасана ва ҳусни тафоҳум расидан мушкилоти зиёд дар байни кишварҳои Осиёи Марказӣ вуҷуд дошт. Таҳти сиёсати хирадмандона ва дурандешонаи роҳбарони феълии кишварҳои Осиёи Марказӣ, алахусус Пешвои муаззами тоҷикони ҷаҳон ҳама мушкилот ва гиреҳҳо ҳалли мусбии худро пайдо намуданд.
Аз ҷумла, рӯзи 13 марти соли 2025 миёни Тоҷикистону Қирғизистон протокол дар бораи делимитатсия ва демаркатсияи марзи давлатӣ ба имзо расид, ки дар ҷомеаи Тоҷикистон вокуниши мусбатро ба бор овард. Раванди гуфтушунид мураккаб ва хеле тулонӣ буд. Мавҷудияти сарҳади умумӣ ҷараёни воқеаҳоро тағйир медиҳад, кишварҳо маҷбур мешаванд, ки муносибатҳои дуҷониба барқарор кунанд ва барои Ҷумҳурии Тоҷикистон муносибатҳо бо Ҷумҳурии Қирғизистон самти афзалиятноки сиёсати хориҷӣ ба ҳисоб мераванд.
Президенти Ҷумҳурии Қирғизистон муҳтарам Содир Ҷабборов, пешниҳод кард, ки дар се кишвар ба мисли ҳавзаи Шенген виза ё раводиди ягона ҷорӣ шавад, то сайёҳон ба тамоми кишварҳои минтақа озод равуо кунанд. Ба таъкиди С.Ҷабборов, «ҳамгироӣ дар минтақа дар ҳоли рушд аст ва таҳкими равобит дар ҳама бахшҳо метавонад дар рушди устувор ва шукуфоии Осиёи Марказӣ мусоидат кунад».
Президенти Ҷумҳурии Узбекистон муҳтарам Шавкат Мирзиёев ба имзо расидани созишномаи сарҳадиро фоли нек хонда, таъкид намуд, ки «Дар солҳои охир гардиши мол миёни Узбекистон, Қирғизистон ва Тоҷикистон даҳ баробар афзудааст. Қариб нисфи он ба минтақаҳои марзӣ рост меояд».
Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ — Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо боварии том изҳор намуданд, ки “аз имрӯз эътиборан марзҳои се кишвар ба марзҳои дӯстии абадӣ, ҳамсоягии воқеан нек ва шарикии созанда табдил хоҳанд ёфт. Он ҳам боиси итминон аст, ки мувофиқаҳои имрӯз ҳосилшуда, бешубҳа, омили муҳимми рушду таъмиқи минбаъдаи муносиботи байнидавлатӣ ва ҳамкории мо дар соҳаҳои сиёсӣ, иқтисодӣ, фарҳангиву башарӣ ва дигар арсаҳои манфиатҳои муштарак хоҳанд шуд”.
Воқеан, дар чунин сатҳ қарор гирифтани муносибатҳо “ин ниёзмандиҳои табиии мардумони се кишвар аст ва мо вазифадорем, ки минбаъд низ дар ин самт саъю талоши муштарак ба харҷ диҳем.
Рушди пайвастаи муносибатҳои кишварҳоямон ба манфиатҳои аслии мардумони мо ҷавобгӯ буда, ба таҳкими сулҳу субот ва шукуфоии тамоми минтақа мусоидат хоҳад кард” —таъкид намуданд Пешвои миллат.
Зиндаву поянда бод дӯстӣ ва бародарии халқҳо!
Холов Х.Қ.-н.и.с., дотсенти кафедраи
сиёсатшиносии ДМТ